SỬA CHỮA LÒ HƠI ĐIỆN
Lò hơi điện là thiết bị tạo hơi sạch, an toàn và được sử dụng rộng rãi trong các ngành dược phẩm, thực phẩm, y tế và chế biến công nghiệp nhẹ. Khi xảy ra sự cố như cháy điện trở, lỗi cảm biến hay chập điện đầu vào, việc sửa chữa lò hơi điện kịp thời và chính xác là yếu tố then chốt để duy trì hiệu suất vận hành và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
1. Giới thiệu về lò hơi điện và vai trò sửa chữa kỹ thuật
1.1 Tổng quan hệ thống lò hơi điện
Lò hơi điện là dạng lò hơi sử dụng điện năng để làm nóng thanh điện trở và đun sôi nước trong bình áp suất nhằm tạo ra hơi bão hòa hoặc hơi quá nhiệt. Cấu trúc chính bao gồm:
- Buồng sinh hơi áp suất cao: thép không gỉ hoặc thép carbon phủ lớp chống ăn mòn
- Điện trở gia nhiệt: công suất từ 6–500 kW, dạng inox hoặc gốm
- Cảm biến nhiệt độ, áp suất, mực nước: giúp điều khiển và bảo vệ hệ thống
- Bộ điều khiển trung tâm PLC/HMI: theo dõi và hiển thị thông số vận hành
- Tủ điện cấp nguồn và bảo vệ: bao gồm MCCB, ELCB, relay nhiệt, biến dòng
1.2 Khi nào cần sửa chữa lò hơi điện?
Việc sửa chữa lò hơi điện là cần thiết trong các trường hợp:
- Thanh điện trở bị cháy hoặc đứt mạch điện trở (cản trở tỏa nhiệt)
- Cảm biến nhiệt độ báo sai giá trị hoặc phản hồi chậm → gây quá nhiệt
- Rò rỉ điện hoặc chập điện đầu vào làm nhảy CB, mất nguồn
- Van điện từ không đóng mở đúng chu kỳ, gây ngắt hơi bất thường
- PLC không điều khiển chính xác hoặc không nhận tín hiệu từ cảm biến
Biểu hiện thực tế:
- Áp suất không tăng dù đã cấp điện
- Hơi ra yếu, thời gian gia nhiệt kéo dài bất thường
- CB hoặc rơ le nhảy liên tục dù tải không lớn
- Báo lỗi “sensor fail”, “heater overtemp”, “no pressure rise” trên HMI
2. Thay điện trở cháy – hạng mục sửa chữa cốt lõi
2.1 Dấu hiệu nhận biết điện trở bị cháy
- Sụt áp đột ngột, đo điện trở cách điện thấp dưới 1 MΩ
- Có mùi khét nhẹ trong buồng đun, phần vỏ điện trở bị đổi màu
- Rò điện hoặc đo không có điện trở giữa hai đầu cực
- Hơi không sinh ra sau 5–10 phút cấp điện
2.2 Quy trình thay điện trở cháy
- Ngắt nguồn điện, tháo điện trở cũ ra khỏi bích lắp
- Kiểm tra tình trạng điện trở: đo ohm, kiểm tra vỏ và đầu nối
- Chọn điện trở thay thế tương thích: đúng công suất, kích thước, vật liệu
- Lắp điện trở mới: siết chặt bulong, kiểm tra ron kín nước
- Kết nối điện: kiểm tra tiếp điểm, đo lại cách điện ≥5 MΩ
- Chạy thử không tải, quan sát tăng nhiệt, áp suất và thời gian tạo hơi
2.3 Lưu ý kỹ thuật khi thay điện trở cháy
Tiêu chí | Yêu cầu kỹ thuật |
Công suất điện trở | 3–20 kW/phần tử, tổng 9–500 kW tùy model |
Điện áp làm việc | 220–380V AC hoặc 3P 415V AC |
Mật độ công suất | 8–12 W/cm² với inox, 12–15 W/cm² với gốm |
Vật liệu vỏ | Inox 304, 316 hoặc Incoloy 800/825 |
Cách điện | ≥5 MΩ ở 500VDC |
3. Sửa cảm biến nhiệt độ – đảm bảo kiểm soát an toàn
3.1 Vai trò của cảm biến nhiệt độ trong lò hơi điện
Cảm biến nhiệt độ, thường là PT100 hoặc thermocouple K-type, là thành phần không thể thiếu giúp điều khiển chính xác quá trình gia nhiệt. Nếu cảm biến hư, hệ thống có thể:
- Không ngắt khi đủ nhiệt độ → cháy điện trở
- Ngắt sớm → chưa đủ hơi, giảm hiệu suất
- Gây báo lỗi liên tục → gián đoạn sản xuất
3.2 Biểu hiện cảm biến nhiệt độ lỗi
- Trên HMI hiển thị giá trị nhiệt độ sai lệch so với thực tế >10°C
- Không thay đổi dù nhiệt độ thực tế đã tăng/giảm
- Lỗi “Sensor open”, “Sensor short”, “Overheat”
- Sai lệch quá ngưỡng PID → mất kiểm soát gia nhiệt
3.3 Hướng dẫn sửa hoặc thay cảm biến nhiệt độ
- Tháo cảm biến khỏi vị trí đo (bọc inox hoặc giếng đo)
- Kiểm tra điện trở ohmic: PT100 có giá trị khoảng 100Ω tại 0°C
- Đo cách điện, kiểm tra dây dẫn nối đến PLC hoặc bộ điều khiển
- Nếu dây đứt hoặc ngắn mạch → thay mới cảm biến cùng chuẩn
- Cấu hình lại hệ điều khiển: offset, span, loại tín hiệu (RTD, TC)
- Chạy thử với nước lạnh/hơi nhẹ để kiểm tra phản hồi
4. Xử lý chập điện đầu vào – đảm bảo an toàn hệ thống
4.1 Nguyên nhân phổ biến gây chập điện đầu vào
Trong hệ thống lò hơi điện, tình trạng chập điện đầu vào có thể xuất phát từ các nguyên nhân sau:
- Rò rỉ điện trở do ẩm, vỏ bị thủng → dòng điện rò về đất
- Dây nguồn vào tiếp xúc vỏ tủ điện do lỏng đầu cos
- Quá tải hoặc ngắn mạch cuộn dây khởi động từ
- Bị nhiễu điện từ mạnh từ thiết bị công suất lớn lân cận
- Không có relay chống sét hoặc bảo vệ surge đúng chuẩn
4.2 Triệu chứng và phát hiện lỗi
- MCB hoặc ELCB nhảy ngay khi cấp nguồn, dù chưa hoạt động
- Màn hình PLC không sáng, tủ điện mất nguồn hoàn toàn
- Có tia lửa điện hoặc phát tiếng “xẹt” khi cấp điện
- Đo áp đầu vào có sụt áp mạnh khi đóng tải
Dụng cụ hỗ trợ kiểm tra:
- Đồng hồ đo cách điện (Insulation Tester)
- Đồng hồ kẹp dòng, ampe kế
- Camera nhiệt hồng ngoại phát hiện điểm nóng
4.3 Quy trình xử lý chập điện đầu vào
- Ngắt toàn bộ điện cấp nguồn
- Tháo nắp tủ điện, kiểm tra toàn bộ dây dẫn đầu vào
- Đo điện trở cách điện giữa dây pha và vỏ → phải ≥1 MΩ
- Kiểm tra các đầu nối cos, siết lại terminal
- Đo điện trở cuộn coil contactor, relay, biến áp – nếu thấp hơn giá trị danh định → thay thế
- Cài đặt lại thời gian đóng contactor để tránh sốc điện
- Kiểm tra tiếp điểm phụ của SSR hoặc thyristor (nếu có)
- Lắp bổ sung bộ lọc nhiễu EMI, relay chống dòng rò, chống sét lan truyền (SPD)
5. Lập kế hoạch bảo trì sau sửa chữa lò hơi điện
Sau khi thực hiện sửa chữa lò hơi điện, doanh nghiệp cần lập kế hoạch bảo trì định kỳ để:
- Tránh tái phát lỗi tương tự
- Kéo dài tuổi thọ linh kiện đã thay thế
- Duy trì hiệu suất sinh hơi và tiết kiệm năng lượng
- Giảm rủi ro mất an toàn trong vận hành
5.1 Lịch kiểm tra bảo trì tiêu chuẩn sau sửa chữa
Hạng mục | Tần suất bảo trì | Ghi chú |
Điện trở gia nhiệt | 1000–1200 giờ | Đo điện trở cách điện, kiểm tra đóng ngắt SSR |
Cảm biến nhiệt độ – áp suất | 3 tháng/lần | Hiệu chuẩn lại ±1°C |
Nguồn cấp đầu vào | 1 tháng/lần | Kiểm tra terminal, đo điện áp, dòng rò |
Tủ điện điều khiển | 2 tháng/lần | Vệ sinh tủ, kiểm tra các contactor, relay |
Thử tải giả lập (test load) | 6 tháng/lần | Mô phỏng để kiểm tra phản ứng hệ thống |
Chất lượng nước cấp | Hàng tuần | Đảm bảo độ dẫn điện <30 µS/cm |
6. Thống kê hiệu quả sau sửa chữa lò hơi điện
Chỉ số kỹ thuật | Trước khi sửa chữa | Sau khi sửa chữa |
Thời gian sinh hơi (100L nước) | 12 phút | 8 phút |
Tiêu thụ điện (kWh/hơi tấn) | 145–160 kWh | 120–130 kWh |
Rò điện (leakage current) | >5 mA | <1 mA |
Độ ổn định áp suất hơi | ±0.3 bar | ±0.1 bar |
Tần suất CB nhảy/ngày | 3–5 lần | 0–1 lần |
Số giờ downtime/tháng | >10 giờ | <2 giờ |
7. Ba thương hiệu quốc tế nổi bật trong lĩnh vực lò hơi điện
Việc lựa chọn nhà sản xuất và linh kiện phù hợp khi sửa chữa lò hơi điện giúp tăng tính ổn định, độ bền và khả năng thay thế linh hoạt trong tương lai.
7.1 Phân khúc cao cấp – CERTUSS (Đức)
CERTUSS là nhà sản xuất nổi tiếng chuyên cung cấp lò hơi điện và lò hơi cao cấp dạng module, tích hợp hệ thống an toàn đa lớp, được ưa chuộng tại các nhà máy dược phẩm và thiết bị y tế.
Thông số tiêu biểu:
- Công suất: 40 – 500 kW
- Vật liệu điện trở: Incoloy 825 + lớp chống oxy hóa
- Màn hình cảm ứng Siemens HMI
- Điều khiển bằng PLC S7-1500, SCADA hỗ trợ Modbus – Profinet
- Tích hợp giám sát từ xa qua WebHMI và cảnh báo qua email
Ứng dụng phổ biến tại các nhà máy đạt chuẩn GMP tại Châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Đông.
7.2 Phân khúc trung cấp – FULTON (Mỹ)
FULTON cung cấp lò hơi điện công nghiệp tin cậy, phù hợp với các nhà máy sản xuất thực phẩm, thức uống, mỹ phẩm.
Tính năng chính:
- Công suất: 12 – 360 kW
- Sử dụng bộ điều khiển SSR hoặc thyristor, hỗ trợ PID
- Bộ điện trở Incoloy hoặc SUS316L
- Giao tiếp Modbus RTU, hỗ trợ nâng cấp SCADA
- Tuân thủ tiêu chuẩn ASME, UL
FULTON có thị phần lớn tại Đông Nam Á, Ấn Độ, và Nam Mỹ nhờ hiệu suất – giá thành tối ưu.
7.3 Phân khúc phổ thông – REIMEI (Nhật Bản)
REIMEI là thương hiệu Nhật bản cung cấp lò hơi điện quy mô nhỏ, dễ vận hành, đặc biệt phù hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Thông số kỹ thuật:
- Công suất: 6 – 90 kW
- Giao diện điều khiển đơn giản bằng nút nhấn + hiển thị LED
- Bảo vệ nhiệt độ và rò điện cơ bản
- Lắp đặt nhanh gọn, phù hợp không gian nhỏ
- Phụ tùng dễ tìm, có thể thay thế bằng linh kiện phổ thông
REIMEI hiện đang được ứng dụng rộng rãi tại Việt Nam, Philippines, Campuchia, đặc biệt trong các cơ sở sản xuất thực phẩm quy mô nhỏ và cơ sở y tế.
8. Tại sao chọn ETEK cho sửa chữa lò hơi điện
8.1 Triển khai thành công tại các khu vực quốc tế
ETEK đã triển khai hàng loạt dự án sửa chữa lò hơi điện quy mô vừa và lớn tại các thị trường như:
- Campuchia: thay điện trở gốm công suất 150 kW, sửa cảm biến nhiệt độ và hiệu chuẩn toàn bộ hệ điều khiển
- Indonesia: xử lý lỗi chập điện đầu vào, thay contactor và relay nhiệt trong hệ thống 3 pha 380V
- Trung Đông: sửa chữa hệ thống điều khiển PID, thay thế SSR bằng thyristor, tích hợp cảm biến mới chuẩn IEC
Tất cả được thực hiện theo quy trình chuẩn, đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế như IEC, UL, CE, ISO 50001.
8.2 Dịch vụ kỹ thuật chuẩn hóa, linh kiện chính hãng
ETEK cung cấp giải pháp toàn diện cho quá trình sửa chữa lò hơi điện, bao gồm:
- Khảo sát hiện trạng bằng thiết bị chuyên dụng: camera nhiệt, máy đo rò điện
- Thay thế điện trở chính hãng (SUS316, Incoloy, Ceramic Core)
- Hiệu chuẩn cảm biến (PT100, Thermocouple) với sai số dưới ±0.5°C
- Lập trình PLC – cập nhật logic PID, kết nối SCADA (nếu có)
- Kiểm tra relay, contactor, SSR, thyristor – thay thế nếu cần
- Lập báo cáo kỹ thuật, hướng dẫn bảo trì – vận hành chi tiết
ETEK thực hiện cả sửa chữa cục bộ (ví dụ: thay điện trở cháy, sửa cảm biến nhiệt độ) hoặc toàn bộ hệ thống.
8.3 Kho linh kiện sẵn có – hỗ trợ toàn khu vực
ETEK hiện có kho vật tư hơn 1000 mã sản phẩm phục vụ cho dịch vụ sửa chữa lò hơi điện, bao gồm:
- Điện trở: SUS304, SUS316, Incoloy, gốm
- Bộ SSR, thyristor từ ABB, Siemens, SGR
- Cảm biến nhiệt độ PT100, cảm biến áp suất, rơ le nhiệt
- Tủ điều khiển HMI + PLC + biến dòng
- Dây điện, đầu cos, thiết bị chống sét, bộ lọc nhiễu EMI
Cam kết:
- Cung ứng phụ tùng trong 24–48h với thị trường Đông Nam Á
- Kỹ sư hỗ trợ từ xa qua video call trong vòng 60 phút
- Bảo hành lên đến 12 tháng, hỗ trợ nâng cấp về sau
9. Kết luận
Trong môi trường công nghiệp hiện đại, việc sửa chữa lò hơi điện đúng cách, đúng thời điểm sẽ giúp doanh nghiệp:
- Tăng hiệu suất sinh hơi
- Giảm thiểu rủi ro vận hành
- Kéo dài tuổi thọ thiết bị
- Đáp ứng yêu cầu an toàn và kiểm định kỹ thuật
Từ thay điện trở cháy, sửa cảm biến nhiệt độ, đến xử lý chập điện đầu vào, mỗi bước cần được thực hiện bởi đội ngũ chuyên môn cao, có quy trình chuẩn hóa và thiết bị đo lường chính xác.
Với kinh nghiệm quốc tế, kho linh kiện phong phú và quy trình kỹ thuật chuyên nghiệp, ETEK là đơn vị đáng tin cậy để đồng hành cùng doanh nghiệp trong công tác sửa chữa lò hơi điện toàn diện.
Sản phẩm và dịch vụ liên quan: