BẢO TRÌ LÒ HƠI GHI XÍCH

Lò hơi ghi xích là thiết bị sinh hơi công nghiệp hoạt động liên tục với công suất lớn, đốt nhiên liệu rắn trên hệ thống ghi xích di động. Để đảm bảo vận hành ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ thiết bị, công tác bảo trì lò hơi ghi xích định kỳ là yêu cầu bắt buộc với mọi nhà máy sử dụng hệ thống lò hơi loại này.

1. Giới thiệu về lò hơi ghi xích và vai trò bảo trì

1.1 Cấu tạo cơ bản của lò hơi ghi xích

Lò hơi ghi xích gồm các cụm hệ thống chính:

• Buồng đốt: làm bằng thép chịu áp lực, ốp gạch chịu nhiệt 1350–1450°C
• Hệ ghi xích: tập hợp mắt ghi di động bằng gang hoặc hợp kim, truyền động bởi trục và động cơ ghi
• Trục ghi và hộp số: đảm bảo mô men quay ổn định cho ghi xích, chịu lực kéo toàn hệ thống
• Hệ cấp nhiên liệu: vít tải, băng tải hoặc phễu cấp tự động
• Quạt cấp gió (FD) và quạt hút (ID): tạo dòng không khí đi qua lớp nhiên liệu
• Dàn ống sinh hơi: ống lửa hoặc ống nước, hấp thu nhiệt đối lưu và bức xạ
• Hệ thống thu hồi tro – xỉ: vít tải đáy, máng xả hoặc băng chuyền tro

Tổng công suất thường từ 1 đến 30 tấn hơi/giờ, áp suất vận hành 6–12 bar, nhiệt độ hơi bão hòa từ 170–195°C.

1.2 Lợi ích của bảo trì lò hơi ghi xích định kỳ

Bảo trì định kỳ lò hơi ghi xích mang lại nhiều giá trị cụ thể:

• Tăng hiệu suất nhiệt từ 65–70% lên trên 80%
• Giảm tiêu thụ nhiên liệu từ 10–20% (ví dụ than cám từ 170 kg/tấn hơi xuống còn 140 kg)
• Giảm phát thải bụi và khí CO, NOx
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị (trục ghi từ 2 → 5 năm, mắt ghi từ 1 → 3 năm)
• Phát hiện và xử lý sớm các lỗi nguy hiểm (rò rỉ áp, cháy lệch, nổ cục bộ)

1.3 Các hạng mục bảo trì chính

• Bảo dưỡng trục ghi: kiểm tra mòn trục, mỡ bôi trơn, độ lệch tâm
• Vệ sinh buồng đốt: loại bỏ xỉ, khói bám, làm sạch gạch chịu nhiệt
• Kiểm tra bộ điều khiển nhiệt độ: hiệu chuẩn cảm biến, PID, biến tần quạt
• Bảo trì hệ cấp liệu: kiểm tra vít tải, motor, cơ cấu đảo nhiên liệu
• Xử lý bám tro tại ống sinh hơi: tẩy rửa bằng khí nén, thủy lực hoặc hóa chất

2. Bảo dưỡng trục ghi – kéo dài tuổi thọ hệ truyền động

2.1 Cấu tạo và vai trò trục ghi

Trục ghi là bộ phận nhận mô-men từ động cơ và truyền động cho toàn bộ ghi xích. Vật liệu thường sử dụng: thép 40Cr, tôi ram đạt độ cứng HB 280–320. Trục có chiều dài từ 1.5 đến 3.5 mét tùy loại lò, đường kính phổ biến 60–100 mm.

2.2 Hạng mục kiểm tra kỹ thuật định kỳ

• Đo độ mòn trục bằng panme: nếu mòn quá 1.2 mm cần thay hoặc gia công lại
• Kiểm tra bạc đạn, gối đỡ: độ rơ < 0.1 mm, không quá nhiệt >70°C
• Tra mỡ chịu nhiệt (Shell Gadus S2 hoặc S3): chu kỳ 250–300 giờ
• Căn chỉnh đồng tâm trục: độ lệch ≤ 0.05 mm để tránh rung động

2.3 Dấu hiệu cảnh báo cần bảo trì trục ghi

• Ghi xích rung mạnh, phát tiếng lạch cạch bất thường
• Vị trí trục nóng cục bộ > 85°C
• Ghi bị tuột xích hoặc lệch hướng dẫn
• Dầu mỡ chảy ra tại vị trí bạc

3. Vệ sinh buồng đốt và dàn sinh hơi

3.1 Lý do cần vệ sinh định kỳ

Buồng đốt của lò hơi ghi xích tích tụ rất nhiều tro bụi, oxit kim loại, muội than và cặn cháy không hoàn toàn. Lớp bám dày >5 mm sẽ:

• Giảm hiệu suất trao đổi nhiệt từ 20–30%
• Tăng nhiệt độ khói thoát >250°C
• Gây cháy cục bộ, nứt vỡ gạch chịu lửa
• Tăng lượng khí CO, SOx trong khói thải

3.2 Quy trình vệ sinh chuẩn

• Tắt lò, để nguội xuống <50°C
• Dùng búa cao su gõ phá lớp xỉ lớn
• Dùng chổi thép, khí nén hoặc vòi nước áp lực cao để làm sạch bề mặt
• Kiểm tra gạch chịu lửa, trám lại bằng vữa Alumina nếu hư hại

Tần suất đề xuất: mỗi 1000–1500 giờ hoạt động, hoặc 6 tháng/lần với lò chạy liên tục.

4. Kiểm tra bộ điều khiển nhiệt độ trong lò hơi ghi xích

4.1 Cấu hình hệ điều khiển nhiệt độ phổ biến

Trong các hệ thống lò hơi ghi xích hiện đại, bộ điều khiển nhiệt độ tích hợp với các thành phần sau:

• Cảm biến nhiệt độ khí thải (Thermocouple K-type): lắp tại đầu ra buồng đốt
• Bộ PID điều khiển: so sánh nhiệt độ thực tế với nhiệt độ cài đặt để điều chỉnh quạt FD/ID
• Biến tần quạt gió (VFD): điều chỉnh tốc độ quạt để ổn định nhiệt độ buồng đốt
• Bộ hiển thị HMI hoặc SCADA: theo dõi, lưu trữ dữ liệu vận hành

4.2 Quy trình kiểm tra – hiệu chuẩn

• Kiểm tra cảm biến nhiệt độ: điện trở dây mạch (RTD hoặc K-type) từ 5–200 Ω
• Đo sai số cảm biến so với nhiệt kế tiêu chuẩn: chấp nhận sai số ±2°C tại 200–400°C
• Kiểm tra chức năng PID: đầu ra analog (0–10V hoặc 4–20mA) ổn định, không dao động
• Hiệu chỉnh điểm PID: thời gian chu kỳ điều khiển từ 1.5–2.5 giây, độ bù từ ±0.5%
• Kiểm tra lưu đồ điều khiển trên HMI: phản hồi nhanh <2 giây với biến động nhiệt

4.3 Dấu hiệu cần kiểm tra lại hệ điều khiển

• Nhiệt độ khí thải dao động mạnh (>30°C)
• Quạt chạy không đều, bật/tắt liên tục
• Cảnh báo lỗi PID hoặc mất kết nối cảm biến
• Hiển thị sai lệch >5% giữa giá trị đo và thực tế

5. Bảo trì hệ thống quạt gió và cấp nhiên liệu

5.1 Quạt cấp gió – hút gió (FD/ID)

Hệ thống quạt gió duy trì điều kiện cháy ổn định và tạo chênh áp trong buồng đốt.

Cần kiểm tra:

• Motor quạt: điện trở cách điện ≥5 MΩ, dòng hoạt động không vượt quá 110% In
• Cánh quạt: mòn ≤10%, cân bằng động ≤2 mm
• Biến tần điều khiển: đo áp đầu ra, kiểm tra thông số khởi động, PID

Thông số sau bảo trì:

5.2 Hệ thống cấp nhiên liệu

Cấp nhiên liệu đều và liên tục đảm bảo quá trình cháy diễn ra ổn định trên ghi.

Bảo trì bao gồm:

• Kiểm tra vít tải: trục vít không bị cong, lỏng, mòn xoắn <10%
• Kiểm tra motor cấp liệu: vòng bi, cuộn dây, mỡ bôi trơn
• Cảm biến báo liệu: cảm biến quang hoặc cảm biến siêu âm phải ổn định tín hiệu
• Điều chỉnh tốc độ cấp liệu theo tín hiệu PID từ áp suất hơi hoặc tải

Tần suất khuyến nghị: bảo trì mỗi 500 giờ hoặc 1 tháng/lần

6. Lập kế hoạch bảo trì tổng thể cho lò hơi ghi xích

7. Các hãng cung cấp lò hơi ghi xích nổi bật theo phân khúc

Việc lựa chọn linh kiện thay thế, phụ tùng định kỳ cho công tác bảo trì lò hơi ghi xích cần dựa vào chất lượng, độ tương thích và khả năng hỗ trợ kỹ thuật. Dưới đây là 3 thương hiệu uy tín toàn cầu được phân loại theo cấp độ thiết bị:

7.1 Phân khúc cao cấp – JINNENG (Trung Quốc)

JINNENG cung cấp các dòng lò hơi ghi xích công suất lớn từ 10–75 T/h, chuyên dùng cho nhà máy điện sinh khối, nhà máy MDF, ethanol.

Ưu điểm:

• Ghi xích làm mát bằng nước, bền tới 5–7 năm
• Motor trục ghi và cấp liệu dùng SEW hoặc ABB, tích hợp biến tần Schneider
• Hệ điều khiển DCS chuẩn SCADA
• Linh kiện bảo trì chuyên biệt: mắt ghi hợp kim Cr >14%, bạc trục bọc PTFE

Phù hợp với nhà máy quy mô lớn tại Đông Nam Á và Trung Đông cần bảo trì chuyên sâu, kỹ thuật cao.

7.2 Phân khúc trung cấp – ERK Eckrohrkessel (Đức)

ERK cung cấp lò hơi ống nước ghi xích công suất từ 3–20 T/h, tối ưu tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải.

Đặc điểm kỹ thuật:

• Ghi composite tự làm sạch, giảm bám xỉ
• Tích hợp cảm biến O₂ Siemens, điều khiển lưu lượng quạt tự động
• Tự động hóa vận hành qua PLC – HMI
• Các bộ phận dễ bảo trì, thay thế nhanh, chuẩn CE và RoHS

Sản phẩm của ERK được sử dụng rộng rãi tại các nhà máy thực phẩm, dệt may, sản xuất phân bón hữu cơ tại châu Âu, Đông Nam Á và Hàn Quốc.

7.3 Phân khúc phổ thông – KS Boiler (Hàn Quốc)

KS Boiler cung cấp các dòng lò hơi ghi xích từ 1–10 T/h, thiết kế đơn giản, dễ bảo trì, vận hành ổn định.

Thông số tiêu chuẩn:

• Mắt ghi bằng gang dẻo FCD, độ dày 20 mm, thay thế dễ dàng
• Motor 3 pha 380V, công suất từ 0.75–5.5 kW, có sẵn tại thị trường Việt Nam
• Quạt gió tích hợp biến tần Hyundai, điều chỉnh dễ
• Có sẵn phụ tùng: trục ghi, hộp số, cảm biến, bạc đạn

KS phù hợp với doanh nghiệp SME trong ngành nông sản, dệt nhuộm, thực phẩm ở Việt Nam, Lào và Campuchia.

8. Tại sao nên chọn ETEK cho bảo trì lò hơi ghi xích

8.1 Kinh nghiệm triển khai bảo trì tại nhiều khu vực quốc tế

ETEK đã thực hiện hơn 300 dự án bảo trì lò hơi ghi xích, bao gồm:

• Bảo trì toàn bộ hệ ghi xích tại nhà máy giấy tại Campuchia (ghi Cr-Mo, motor cấp liệu ABB)
• Vệ sinh buồng đốt và hiệu chuẩn cảm biến O₂ tại nhà máy chế biến nông sản tại Indonesia
• Bảo trì quạt gió + kiểm tra hệ điều khiển PID tại nhà máy bao bì ở Trung Đông

Chúng tôi có khả năng cung cấp dịch vụ kỹ thuật và vật tư bảo trì tại các khu vực: Đông Nam Á, Nam Á, Trung Đông.

8.2 Dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu – quy trình bảo trì tiêu chuẩn

ETEK áp dụng mô hình bảo trì theo chu kỳ, tiêu chuẩn hóa từng bước:

• Khảo sát tại chỗ: dùng camera nội soi, cảm biến rung, máy đo nhiệt độ hồng ngoại
• Đánh giá hiệu suất: tính toán tỷ lệ tổn thất nhiệt, xác định nguyên nhân tắc khí, bám xỉ
• Bảo trì chuyên sâu: mài trục, tra mỡ chịu nhiệt, làm sạch buồng đốt, căn chỉnh VFD
• Kiểm tra điều khiển: cập nhật thông số PID, kiểm tra tín hiệu PLC – HMI

Cam kết sau bảo trì:

• Hiệu suất đốt đạt ≥82%
• Nhiệt độ khói thải ≤200°C
• Giảm 15–20% tiêu thụ nhiên liệu
• Hơi ổn định ±0.2 bar

8.3 Vật tư bảo trì sẵn kho – phản ứng nhanh

ETEK có kho phụ tùng và vật tư bảo trì hơn 1000 mã hàng, bao gồm:

• Mắt ghi Cr-Ni, SUS310S
• Bạc trục, vòng bi SKF, gối đỡ chịu nhiệt
• Motor cấp liệu ABB, SEW, LS
• VFD Schneider, Danfoss, cảm biến O₂ Siemens

Hỗ trợ kỹ thuật 24/7
Phản hồi kỹ thuật trong 60 phút
Giao phụ tùng trong 24–48h tại các quốc gia Đông Nam Á

9. Kết luận

Bảo trì lò hơi ghi xích không chỉ đơn thuần là vệ sinh hoặc tra dầu – mà là một giải pháp tổng thể nhằm duy trì hiệu suất vận hành, giảm thiểu tiêu hao nhiên liệu và đảm bảo an toàn thiết bị.

Từ các công tác như bảo dưỡng trục ghi, vệ sinh buồng đốt, kiểm tra bộ điều khiển nhiệt độ, đến cân chỉnh lưu lượng gió, kiểm soát O₂ dư – tất cả đều cần quy trình bài bản, thiết bị đo chuyên dụng và đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm.

Với năng lực triển khai cả trong và ngoài nước, kho phụ tùng sẵn có và đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao, ETEK là đối tác lý tưởng để đồng hành cùng doanh nghiệp trong công tác bảo trì toàn diện hệ thống lò hơi ghi xích.

Sản phẩm và dịch vụ liên quan:

• TƯ VẤN CÁC LOẠI LÒ HƠI KHÁC
• LẮP ĐẶT LÒ HƠI GHI XÍCH
• BẢO TRÌ LÒ HƠI GHI XÍCH
• NÂNG CẤP LÒ HƠI GHI XÍCH
• SỬA CHỮA LÒ HƠI GHI XÍCH
• THỊ TRƯỜNG QUỐC TẾ