BẢO TRÌ LÒ HƠI GHI TĨNH

Lò hơi ghi tĩnh là hệ thống đốt nhiên liệu rắn phổ biến tại các nhà máy thực phẩm, dệt may, sấy gỗ và chế biến nông sản. Để đảm bảo vận hành hiệu quả và an toàn, việc bảo trì lò hơi ghi tĩnh định kỳ là yếu tố không thể thiếu. Từ vệ sinh tro xỉ, kiểm tra lớp gạch chịu lửa cho đến bảo trì quạt gió, mọi công đoạn đều góp phần kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm tiêu hao nhiên liệu.

1. Giới thiệu về lò hơi ghi tĩnh và vai trò của bảo trì định kỳ

1.1 Cấu tạo và đặc điểm kỹ thuật của lò hơi ghi tĩnh

Lò hơi ghi tĩnh (Fixed Grate Steam Boiler) là loại lò hơi sử dụng ghi đốt nhiên liệu cố định, thường dùng để đốt các loại nhiên liệu sinh khối như củi, trấu, mùn cưa, dăm gỗ hoặc than cám. Nhiệt từ quá trình cháy truyền qua các ống lửa hoặc ống nước, đun sôi nước trong nồi và tạo ra hơi nước bão hòa hoặc hơi quá nhiệt.

Thông số kỹ thuật tiêu biểu:

• Công suất hơi: 1–10 tấn/h
• Áp suất vận hành: 6–10 bar
• Hiệu suất nhiệt: 62–68%
• Nhiệt độ khí thải: 230–290°C
• Tỉ lệ CO trong khí thải: 300–600 ppm
• Hàm lượng bụi trước xử lý: 450–850 mg/Nm³
• Tro xỉ sinh ra: 8–15% khối lượng nhiên liệu

1.2 Tác động của bảo trì đến hiệu suất và an toàn

Việc bảo trì lò hơi ghi tĩnh đóng vai trò quan trọng trong:

• Giữ hiệu suất ổn định ≥ 70% nhờ giảm thất thoát nhiệt
• Hạn chế cháy không hoàn toàn, giảm muội than và tro xỉ
• Tránh nứt gãy vách lò, hư hỏng ghi, kẹt tro làm gián đoạn vận hành
• Kiểm soát CO, bụi và nhiệt độ khí thải dưới ngưỡng cho phép theo QCVN 19:2009
• Nâng cao tuổi thọ hệ thống, đặc biệt các thiết bị như quạt gió, ghi đốt, ống lửa

Các hạng mục quan trọng cần bảo trì định kỳ gồm:

• Vệ sinh tro xỉ tại buồng đốt và đường khói
• Kiểm tra lớp gạch chịu lửa trong buồng đốt, khắc phục nứt hoặc bong tróc
• Bảo trì quạt gió cấp – hút để đảm bảo luồng khí đối lưu ổn định
• Hiệu chuẩn cảm biến áp suất, nhiệt độ, và bộ điều khiển
• Xả bùn định kỳ khỏi nồi hơi để tránh tích tụ cáu cặn

2. Lợi ích của bảo trì định kỳ lò hơi ghi tĩnh

2.1 Tăng hiệu suất nhiệt, giảm tiêu hao nhiên liệu

Thống kê từ thực tế vận hành sau bảo trì tại các nhà máy:

• Hiệu suất nhiệt tăng từ 64% lên 74–76%
• Nhiệt độ khí thải giảm từ 270°C xuống còn 200–220°C
• Suất tiêu hao củi giảm từ 1.95 kg/kg hơi xuống còn 1.65 kg/kg hơi
• Giảm tiêu thụ điện của quạt gió đến 12% nhờ giảm trở lực dòng khí

2.2 Giảm phát thải ô nhiễm

Thông qua các bước vệ sinh tro xỉ, kiểm tra ghi đốt và hiệu chỉnh quạt gió, các chỉ số khí thải cải thiện rõ rệt:

• CO: giảm từ 600 ppm → còn 180–250 ppm
• Bụi sau thiết bị lọc giảm từ 120 mg/Nm³ → 75–90 mg/Nm³
• Hạn chế nguy cơ phát tán muội than, khói đen

2.3 Tăng tuổi thọ thiết bị

• Ghi tĩnh sau khi được kiểm tra – thay mới một phần có thể sử dụng thêm 3–5 năm
• Gạch chịu lửa thay thế đúng chuẩn (SK-38, SK-40) có tuổi thọ 6–8 năm
• Quạt gió sau cân chỉnh cân bằng động, bôi trơn ổ bi → giảm rung, tăng độ bền
• Cảm biến áp suất/nhiệt độ sau hiệu chuẩn chính xác ±0.5%, tăng độ tin cậy hệ thống cảnh báo

3. Các hạng mục bảo trì lò hơi ghi tĩnh theo nhóm chức năng

3.1 Buồng đốt và hệ thống ghi

Nội dung bảo trì:

• Vệ sinh tro xỉ tích tụ ở đáy buồng đốt và khu vực dưới ghi
• Kiểm tra hiện tượng xỉ nóng bám cứng gây giảm lưu thông không khí
• Đo độ cong vênh ghi bằng thước chuyên dụng (chênh lệch không vượt quá ±3 mm)
• Thay thế thanh ghi bị nứt, mòn bằng ghi đúc Cr-Mo chịu nhiệt ≥1150°C
• Bịt kín các khe hở giữa ghi và khung để tránh rò gió

Tần suất: 1 tuần/lần (vệ sinh), 1–3 tháng/lần (kiểm tra ghi)

3.2 Kiểm tra và thay thế lớp gạch chịu lửa

Lớp gạch chịu lửa đóng vai trò giữ nhiệt và bảo vệ thành buồng đốt khỏi tác động của nhiệt độ cao và ăn mòn hóa học từ tro xỉ, muội than.

Công việc bảo trì bao gồm:

• Kiểm tra bề mặt: xác định các vết nứt chiều rộng >1 mm, bong tróc từng mảng lớn, rò gió qua khe nứt
• Đo độ mòn của lớp gạch bằng thước thép, độ dày tối thiểu không được thấp hơn 70% so với thiết kế
• Gạch bị hư hỏng cần được thay bằng loại SK-38 hoặc SK-40, chịu nhiệt ≥1400°C, chịu sốc nhiệt tối thiểu 20 lần không nứt
• Vữa liên kết phải dùng loại có hệ số giãn nở tương thích, không sử dụng xi măng chịu nhiệt thông thường cho vùng nhiệt trên 1100°C

Thiết bị hỗ trợ: Camera nhiệt IR hoặc cảm biến gắn tường để phát hiện điểm rò rỉ nhiệt

Tần suất: kiểm tra mỗi 3–6 tháng/lần, thay thế toàn bộ sau mỗi 3–5 năm hoặc khi độ mòn vượt ngưỡng cho phép

3.3 Bảo trì quạt gió cấp và quạt hút – draft fan maintenance

Quạt cấp gió và quạt hút khói là thành phần không thể thiếu giúp duy trì luồng không khí đối lưu trong lò hơi ghi tĩnh. Nếu hoạt động không ổn định sẽ gây cháy không hoàn toàn, hạ nhiệt độ vùng đốt, và làm tăng tiêu hao nhiên liệu.

Nội dung bảo trì gồm:

• Kiểm tra độ rung bằng thiết bị đo độ rung V-belt hoặc cảm biến rung gắn trục (tần số ≤ 5 mm/s)
• Thực hiện cân bằng động cánh quạt theo tiêu chuẩn ISO 1940 G6.3 hoặc G2.5 tùy loại motor
• Bôi trơn bạc đạn bằng mỡ chịu nhiệt EP2 hoặc mỡ lithium gốc tổng hợp (nhiệt độ làm việc −20 đến 180°C)
• Đo lưu lượng gió: dùng ống pitot hoặc cảm biến lưu lượng, đảm bảo quạt cấp ≥ 2.5 m³/kg nhiên liệu
• Kiểm tra khe hở giữa cánh và vỏ quạt, không vượt quá 5 mm để tránh thất thoát áp lực

Tần suất: mỗi tháng kiểm tra rung – tiếng ồn – nhiệt độ ổ bi; 6 tháng/lần thay mỡ; mỗi 12 tháng kiểm tra toàn diện

3.4 Hiệu chuẩn cảm biến, van và bộ điều khiển tự động

Trong các hệ thống lò hơi ghi tĩnh bán tự động hoặc tự động hóa, việc hiệu chuẩn và bảo trì các thiết bị điều khiển rất quan trọng nhằm đảm bảo hệ thống vận hành đúng thông số thiết kế.

Các thành phần cần hiệu chuẩn định kỳ:

• Cảm biến nhiệt độ (thermocouple K/J hoặc PT100): kiểm tra sai số không vượt ±2°C, hiệu chuẩn mỗi 6 tháng
• Cảm biến áp suất: loại analog 4–20 mA hoặc digital, dải đo 0–16 bar, sai số ≤ 1.5% FS
• Van điều khiển khí (solenoid valve, motorized valve): kiểm tra tốc độ đóng mở, độ kín
• Bộ điều khiển: PLC, relay, biến tần quạt cấp – hút, kiểm tra tín hiệu I/O và trạng thái alarm

Lợi ích sau hiệu chuẩn:

• Cải thiện độ chính xác vận hành → ổn định hơi đầu ra
• Giảm sự cố van kẹt, sensor treo, cảnh báo giả
• Tối ưu hóa chế độ đốt nhiên liệu nhờ kiểm soát chính xác nhiệt độ và lưu lượng gió

3.5 Xả bùn và vệ sinh nồi hơi

Trong quá trình đun nước và trao đổi nhiệt, các khoáng chất và tạp chất trong nước cấp sẽ lắng đọng thành bùn hoặc cáu cặn tại đáy nồi hơi. Nếu không được xả định kỳ, sẽ gây ra:

• Tăng trở nhiệt truyền qua ống → giảm hiệu suất
• Tăng nguy cơ nổ cục bộ khi lớp bùn cản nhiệt quá dày
• Gây ăn mòn cục bộ nếu có hiện tượng tụ điện phân

Nội dung công việc:

• Xả bùn hàng ngày qua van đáy nồi, thời gian xả ≥ 10–15 giây/lần
• Vệ sinh cơ học bằng dụng cụ chuyên dụng hoặc hóa chất (alkaline or phosphate-based)
• Kiểm tra chất lượng nước cấp: pH 8.5–9.2, độ cứng <2 ppm CaCO₃, silica < 0.02 ppm

4. Lịch trình bảo trì chuẩn quốc tế cho lò hơi ghi tĩnh

5. Các thương hiệu lò hơi ghi tĩnh nổi bật trên thế giới

Tùy theo nhu cầu về hiệu suất, độ bền và ngân sách đầu tư, các doanh nghiệp có thể lựa chọn thiết bị lò hơi ghi tĩnh từ các thương hiệu uy tín toàn cầu sau:

5.1 Phân khúc cao cấp – BOSCH Thermotechnology (Đức)

• Chuyên cung cấp lò hơi ghi cố định công suất lớn (6–20 tấn/h), hiệu suất có thể đạt 88–90% khi kết hợp với bộ economizer
• Tích hợp điều khiển tự động hóa PLC/SCADA giám sát toàn bộ vận hành – áp suất, nhiệt độ, CO
• Ghi lò làm bằng Inconel, thép không gỉ hợp kim cao, chịu nhiệt >1250°C, tuổi thọ trên 8 năm
• Tuân thủ tiêu chuẩn EN 12953, ISO 9001 và ISO 14001

5.2 Phân khúc trung cấp – HURST Boiler & Welding Company (Hoa Kỳ)

• Cung cấp lò hơi ghi tĩnh dạng mô-đun, dễ tháo lắp – phù hợp nhà máy vừa và nhỏ
• Buồng đốt bằng gạch đúc monolithic, chịu nhiệt tốt, ít rạn nứt
• Hệ thống cấp gió cưỡng bức 2 cấp giúp tăng hiệu suất cháy hoàn toàn
• Có sẵn bộ xử lý khí thải dạng multi-cyclone hoặc wet scrubber

5.3 Phân khúc phổ thông – GETABEC (Thái Lan – Đức)

• Giải pháp giá hợp lý, dễ vận hành và bảo trì, phù hợp cho nhà máy công suất dưới 5 tấn/h
• Buồng đốt bằng gạch chịu nhiệt SK-36, tuổi thọ 4–5 năm
• Điều khiển bằng relay logic hoặc PLC mini, tùy chọn thêm van an toàn, cảm biến áp lực, bộ cảnh báo nhiệt
• Tư vấn thiết kế linh hoạt theo bố trí nhà xưởng nhỏ

6. Vì sao nên chọn ETEK cho dịch vụ bảo trì lò hơi ghi tĩnh

6.1 Năng lực triển khai quốc tế

ETEK là đơn vị kỹ thuật hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực bảo trì lò hơi ghi tĩnh, với năng lực đã được chứng minh tại các dự án trong nước và khu vực như Đông Nam Á, châu Phi, Trung Đông.

Năng lực bao gồm:

• Thiết kế lại buồng đốt bằng phần mềm CFD (mô phỏng dòng khí và vùng nhiệt)
• Gia công ghi lò hợp kim Cr-Mo, gạch chịu nhiệt đúc theo khuôn yêu cầu
• Hiệu chuẩn hệ thống cảm biến, van, bộ điều khiển, cài đặt lại chương trình PLC
• Hỗ trợ lắp đặt tận nơi, đào tạo đội ngũ vận hành, giám sát hiệu suất sau nâng cấp

6.2 Dịch vụ bảo trì chuyên sâu – phản hồi trong 24 giờ

ETEK cung cấp các gói dịch vụ bảo trì theo giờ chạy hoặc theo chu kỳ 6 tháng – 1 năm với nội dung:

• Kiểm tra CO, CO₂, O₂ khí thải bằng thiết bị Testo 340
• Đo rung quạt, áp suất, nhiệt độ và lưu lượng hơi
• Kiểm tra khe nứt gạch bằng camera nhiệt hồng ngoại
• Vệ sinh tro xỉ bằng thiết bị khí nén hoặc cơ khí chuyên dụng

Cam kết: phản hồi trong vòng 24 giờ tại khu vực Đông Nam Á, 48–72 giờ tại châu Phi và Trung Đông

6.3 Linh kiện chính hãng – bảo hành lên đến 12 tháng

ETEK luôn có sẵn tại kho:

• Ghi đúc hợp kim Cr20-Ni80 (chịu nhiệt > 1150°C)
• Gạch SK-36, SK-38, SK-40, vữa chịu nhiệt cao cấp
• Quạt hút – cấp gió, motor Siemens, ABB
• Cảm biến áp suất – nhiệt độ, van điều khiển, PLC, biến tần

Chúng tôi cung cấp dịch vụ lắp đặt, hiệu chuẩn và hướng dẫn vận hành ngay sau khi thay thế.

7. Kết luận

Lò hơi ghi tĩnh là thiết bị phổ biến trong các ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu sinh khối hoặc than. Tuy nhiên, nếu không bảo trì định kỳ, hiệu suất sẽ giảm, chi phí vận hành tăng, đồng thời tăng nguy cơ mất an toàn và vi phạm tiêu chuẩn môi trường.

Thông qua việc xây dựng kế hoạch bảo trì lò hơi ghi tĩnh bài bản và đúng kỹ thuật, doanh nghiệp có thể:

• Tăng hiệu suất nhiệt lên đến 75–78%
• Giảm tiêu hao nhiên liệu từ 10–18%
• Giảm phát thải khí độc hại (CO, bụi) và tăng độ an toàn
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị thêm 5–10 năm
• Đáp ứng tiêu chuẩn khí thải và an toàn quốc tế

Với kinh nghiệm thực tế tại nhiều khu vực trên thế giới, ETEK sẵn sàng là đối tác tin cậy đồng hành trong mọi giai đoạn: khảo sát, bảo trì, cải tiến và vận hành ổn định lò hơi ghi tĩnh.

Sản phẩm và dịch vụ liên quan:

• TƯ VẤN CÁC LOẠI LÒ HƠI KHÁC
• LẮP ĐẶT LÒ HƠI GHI XÍCH
• BẢO TRÌ LÒ HƠI GHI XÍCH
• NÂNG CẤP LÒ HƠI GHI XÍCH
• SỬA CHỮA LÒ HƠI GHI XÍCH
• THỊ TRƯỜNG QUỐC TẾ